Et fiyatları cep yakmaya devam ederken, büyükbaş ve küçükbaş hayvan varlığı da gün geçtikçe azalıyor. TÜİK’in datalarına nazaran son bir yılda, Türkiye’nin büyükbaş ve küçükbaş hayvan varlığı toplam 73 milyon 472 bin’den, 69 milyon 106 bine geriledi. Türkiye’nin kırmızı et muhtaçlığını karşılayan hayvan sayısı bir yılda 4 milyon 365 bin azalırken, et fiyatları ise son 40 günde 50, 60 lira birden arttı. Yaşanan tablo merak konusu olurken, kasaplar ise üretici, aracı, tüccar üçgeninde fırsatçılık yapıldığını gündeme taşıdı.
“SPEKÜLASYON YAPIYORLAR”
Türkiye Kasaplar Besiciler Et ve Et Eserleri Esnaf ve Sanatkarları Federasyonu Lideri Osman Yardımcı, yaklaşan Ramazan ayına dikkat çekerken, fırsatçılara karşı önemli yaptırımların uygulanması gerektiğini belirtti. “Et fiyatlarındaki artışın yegane nedeni, her Ramazan öncesini fırsat bilen monopolleşmiş üreticiler” diyen Yardımcı, “Ramazan’a 20, 30 gün kaldığında bir grup üreticiler spekülasyona başlar. Tesisi ve hayvanı çok olan birtakım bireyler spekülatörlük yaparken, piyasayı yükseltir” dedi.
AİLE YETİŞTİRİCİLİĞİ ŞART
Fiyatlardaki artışın bir nedeninin maliyetler olduğunu kelamlarına ekleyen Yardımcı, “Aile yetiştiriciliği yahut köy üretimi dediğimiz modele dönülmeden hayvan sayısı artmayacağı üzere, et eserlerindeki fiyat artışını önüne geçilemez. Tıpkı geçmişte olduğu üzere her köylünün ahırında 7, 8 büyükbaş ile 30, 40 tane küçükbaş hayvanı olursa, sorun aşılır. Bunun için devlet desteği gerekiyor. Hayvancılık üç, beş kartelin eline kaldığında piyasadaki istikrarlar şaşıyor” diye konuştu.
KAZANÇ MALİYETE GİDİYOR
Türkiye’de 35 bin kasabın hizmet verdiğini kelamlarına ekleyen Yardımcı, şunları söyledi: “Vatandaşla karşı karşıya gelmek zorunda kalıyoruz. Satın aldığınız bir kilogram etin yüzde 65’i masraf. Bir kg etin yüzde 25’i kemik ve fire. Ayrıyeten 25 bin liraya emekçi bulamıyoruz. Maliyetlerimiz çok yüksek. SGK ve Bağ-Kur primlerinde kolaylık bekliyoruz. Türkiye’nin hayvan varlığı azalıyor lakin halihazırdaki büyükbaşların kilosu eskiye nazaran daha ağır. Yani 20 yıl evvel 300 kilogramlık büyükbaşlar, artık 600, 700 kilogram tartısında. Kilo bazında kaybımız olduğunu söyleyemem”
REKOR ARTIŞ ORANI
Mecidiyeköy’de kasaplık yapan Özcan Cebeci ise artan fiyat sorunun üretici, aracı, tüccar ekseni nedeniyle oluştuğunu argüman ederken, şöyle konuştu: “Son 50 yıllık mühlete bakınca et eserlerine yılda 3 kere yalnızca bir liralık artış olurdu. Yani etin kilogramı bir yılda 3 lira artardı. Ancak geçtiğimiz gün bir kalemde 30 TL’lik artırım oranı bugüne kadar ki, en yüksek fiyat. Ocak 2023’de 210 lira olan kıymanın kilosu bugün 570 lira”
“Marketler kasaplara nazaran yüzde 20 daha uygun fiyata et satıyor lakin kalite manasında kasaptan alınan eser ile zincir marketlerden alınan eser ortasında önemli fark var. 6 ay boyunca mazota artırım gelmediği ve yem dayanağı olduğu halde üreticiler neden artırım yaptı? Üreticinin sattığı eser aracı ve tüccardan geçip bize geliyor. Aracı ve tüccar da önemli kar oranı koyunca ortaya bu sayılar çıkıyor.”
Yorumlar kapalı.