ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Yöneticisi William Burns’ün, Ortadoğu’da yaşanan krize ait son çarpıcı açıklamaları tasa yarattı.
Burns, Amerikan dış siyaset mecmuası Foreign Affairs için kaleme aldığı “Ajanlık ve Devlet İdaresi: Rekabet Çağı İçin CIA’in Dönüşümü” başlıklı makalede, “Ortadoğu’yu son 40 yıldır bu kadar karmaşık ve patlamaya hazır görmedim” ifadelerini kullandı.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Buyruk Abdullahiyan ise ABD idaresine, “Herhangi bir hücuma kararlı ve hızla cevap vereceğiz” dedi.
Karşılıklı açıklamalar sürerken, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Vekili Victoria Nuland ise Washington’ın, Türkiye’yi F-35 ailesine geri almaktan memnuniyet duyacağını söylemesi soru işaretine neden olurken, tartışma başlattı.
ABD YER HAZIRLIYOR
Uluslararası Münasebetler Uzmanı Prof. Dr. Hasan Köni, Ortadoğu’dan başlayarak, global savaşa evrilecek bir çatışmanın kapıda olduğunu belirtirken, “Burns’ün kelamları aslında, ruhsal altyapı oluşturmak için ortaya atıldı. ABD, İran üzerinden yeni bir çatışma planlarken, şimdiden bunun altyapısını oluşturup, ‘uyarmıştık’ imajı çizmeye çalışıyor. F-35 için ölçülü iletiler da bunun için” dedi.
KRİZ SÜRECEK
Prof. Dr. Köni, savaş olasılıkları ve Türkiye’nin durumu hakkında ise şu görüşleri lisana getirdi:
“ABD daima olarak, batılı müttefiklerine Ukrayna’ya yardım davetinde bulunuyor. Trump, seçilirse ABD dış siyaseti ve takımlar tümüyle değişir. ABD halkının önceliği göçle gayret. Fakat Biden idaresi kasım ayına kadar misyonda kalacağından Ukrayna ve Ortadoğu’daki kriz devam edecek. ABD, İran’a müdahale konusunda da müttefiklerin dahil olmasından yana. Türkiye ve Katar, öne sürülmek istenen iki ülke. Nuland’ın ‘F-35 verebiliriz’ açıklamasını bu açıdan okumak gerektiğine inanıyorum. ABD önümüzdeki ilkbahardan itibaren S-400’leri bile sorun etmeden hem F-35 teslimatı, hem ekonomik takviye açıklamalarında bulunabilir. İran ile Türkiye’yi karşı karşıya getirmek istiyorlar.
VEKALET SAVAŞLARI
İran mümkün bir savaşta Çin ve Rusya’dan dayanak yağacaktır. Nisan ve sonrasında bir ekip olaylar gelişebilir. PKK’nın kış ortasındaki hain saldırısını, İsveç’in NATO üyeliği üzerinden okumak gerek. Türkiye, ne olursa olsun İran ile savaşa girmez lakin Ortadoğu’da vekalet savaşları yaşanacaktır.”
TUZAĞA ÇEKMEK İÇİN
Uluslararası Münasebetler Uzmanı Prof. Dr. Hasan Ünal ise CİA Yöneticisi Burns’ün kaleme aldığı yazıya ihtiyatla yaklaştığını belirtti.
Yazının bütün olarak ele alındığında Burns’ün; Ukrayna ve İsrail’e batı dayanağının devam etmesi gerektiğine işaret ettiğini lisana getiren Prof. Dr. Ünal, şunları söyledi:
“Montrö’nün kaldırılmasına yönelik talep ve çabucak akabinde F-35 konusundaki yumuşak iletiler, Ukrayna ve İran konusunda Türkiye’nin büsbütün ABD eksenine girmesi için ortaya atıldı. ABD’nin Ukrayna sorunu ve Karadeniz’de Türkiye’ye gereksinimi var. Türkiye’yi yanlarına çekmek için eninde sonunda, F-35’leri de teslim edeceklerdir.”
“DÜNYA ATEŞ ÇEMBERİNE DÖNER”
Biden idaresinin Türkiye’yi tuzağa çekmeye çalıştığını lisana getiren Prof. Dr. Ünal, “Ancak Türkiye tuzağa düşmeyecektir. Direk olarak Rusya ve İran’ı karşımıza almak iktisadın tümüyle çökmesi manasına gelir. ABD yahut batının İran’a müdahalesi durumunda Türkiye çekimser kalır. NATO resmi olarak İran ve Rusya’ya müdahalede bulunacağını düşünmüyorum. Bu olursa, dünya ateş çemberine döner ve nükleer savaş felaketi yaşanır.” dedi.
