Dünya genelinde yaz aylarından itibaren El Nino tesiri sürüyor.
İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi ile Amerika Birleşik Devletleri’ndeki (ABD) Michigan ve Texas üniversitelerinden bilim insanları İklim değişikliği ve El Nino hava olayının sıhhatine mümkün tesirlerini araştırdı.
7 yılın akabinde tekrar tesirli oldu
“El Nino ve göz sıhhati: İklimdeki değişikliğin göz üzerindeki etkileri” başlıklı çalışmada Pasifik Okyanusu’nda meydana gelerek deniz suyu sıcaklığını artıran, bu sebeple dünyanın birçok yerindeki yağış desenlerinde değişikliğe yol açan El Nino’nun 7 yılın akabinde yine tesirli olmaya başladığı hatırlatıldı.
Çalışmada El Nino hava olayının ABD’nin güneyinde, Orta Asya ve Güney Amerika’da çok yağışlara yol açtığı, Orta Amerika, Güney Asya, Endonezya ve Avustralya’da ise şiddetli kuraklıklara neden olduğu belirtildi.
El Nino’nun hava desenleri üzerinde bilinen tesirlerinin yanı sıra dolaylı olarak insan sıhhati üzerinde de tesirli olduğu vurgulanan araştırmada, bu tesirlerden birinin de göz sıhhatiyle ilgili olduğu tespitine yer verildi.
Araştırmacılar, El Nino tesiriyle artan sıcaklıkların birtakım bölgelerde yağışların artmasına neden olduğunu, bunun da hastalık taşıyan sivrisineklerin lehine şartlar oluşturduğunu ve bulaşıcı hastalıkları artırdığını işaret etti.
Artan yağışlar sebebiyle virüsler daha süratli bulaşıyor
Çalışmada bu sivrisineklerin beğenilen görme kaybına neden olabilecek dang humması virüsü, Batı Nil virüsü, chikungunya virüsü, sıtma parazitleri ve beyin iltihabına yol açan virüsleri daha ağır bir halde bulaştırabileceği aktarıldı.
Yağışlarda meydana gelen artışın ani sel baskınlarına yol açabileceğine ve sel baskınları sonucu taşınan kirli sularla ziyanlı patojenlerin bulaşabileceğine değinilen araştırmada, bu durumun bir çeşit iltihaplanma olan keratit üzere göz rahatsızlıklarının yaşanmasında tesirli olabileceğinin altı çizildi.
Araştırmada, çok kuraklıkların yaşandığı bölgelerde insanların su kaybıyla uğraş ettiği, bedendeki su kaybının da kuru göz sendromuna, göz damarlarında çeşitli sorunlara ve hatta katarakta yol açabileceği anlatıldı.
El Nino ile morötesi ışınlarına daha çok maruz kalınıyor
Çalışmada El Nino nedeniyle atmosferin durumunda ve bulut örtüsünde yaşanan değişiklik sebebiyle kimi bölgelerde güneşten gelen morötesi ışınlarına daha fazla maruz kalınabileceğine de dikkat çekildi.
Bu durumun, gözün beyaz kısmıyla kornea ortasındaki zarın korneaya gerçek ilerlemesiyle oluşan ve etli doku büyümesi olarak da bilinen pterjium rahatsızlığına, morötesi ışınlarının gözlere ziyan vermesiyle ortaya çıkan fotokeratite, hatta göz kapağında makus huylu tümörler oluşmasına neden olabileceği kaydedildi.
Artan sıcaklıkların göz retinasında olumsuz tesirler oluşturabileceği bildirilen araştırmada Tayland’da ve Kanada’da yapılan çalışmalara atıfta bulunularak çok sıcaklıklar sebebiyle, bu ülkelerde retina yırtılmasında artış görüldüğü bilgisi aktarıldı.
“Sivrisinek kaynaklı hastalıklar öncelikle dikkate alınmalı”
Araştırmayı gerçekleştiren uzmanlardan ABD Baylor Tıp Okulu Öğretim Üyesi Dr. Andrew G. Lee, çalışmalarında birçok hastalığa dikkat çektiklerini, öte yandan sıtma üzere sivrisinek kaynaklı hastalıkların öncelikli olarak dikkate alınması gerektiğini söyledi.
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde şartlara bağlı olarak farklı hastalıkların görüldüğünü kaydeden Lee, “Örneğin Asya ve Afrika’da daha çok sıtma ve sivrisinek kaynaklı hastalıklara rastlıyoruz ve bu hastalıklar o bölgelerde ölümlere yol açıyor. Bu durum ise bölgedeki su kaynaklarının, sakin suların ölçüsüne ve sıcaklıklara nazaran ağırlaşıp, hafifleyebiliyor.” dedi.
ABD’de daha çok direkt iklim değişikliği kaynaklı sorunlarla gayret edildiğini anlatan Lee, şunları söyledi:
Benim olduğum Houston bölgesinde hava değişimleri ve çok hava olaylarını görüyoruz. Bizim muhatap olduğumuz çok hava olayı ise kasırgalar. Bu durum göz sıhhati sorunlarını beraberinde getirebiliyor. Örneğin yaşanan seller sonucu gözleriniz iltihap kapabiliyor ve kornea hastalıkları ortaya çıkabiliyor. Kasırgalardan kaynaklı göz sorunlarının arttığını gözlemliyoruz. İklim değişikliğiyle birlikte kasırgaların şiddeti ve sayısı da artıyor. Bu da Houston’daki göz hekimleri olarak bizim çalışmalarımızı etkileyecek bir durum.
“El Nino yıllarında sıhhat harcamaları için ek bütçe ayrılmalı”
Bu cins hastalıklarla çabada önleyici önlemlerin çoğaltılmasının ehemmiyetine değinen Lee, “Bir bölgede sivrisineklerin bu sebeplerden artış gösterdiği gözlemlendiğinde sivrisinekleri bölgeden uzaklaştıracak kolay önlemler, hastalıkların başlamadan önlenmesine büyük katkı sağlayacaktır.” diye konuştu.
El Nino başlamadan evvel karar vericilerin sıhhat harcamalarında muhtemel artışları öngörerek bu alana daha fazla bütçe ayırmasının önlem ve tedavi süreçlerindeki yükü hafifletebileceğini vurgulayan Lee, kelamlarını şöyle tamamladı:
El Nino üzere Pasifik Okyanusu’nun ortasında meydana gelen bir hava olayı, çok uzak ülkelerde yaşayan insanların sıhhatleri üzerinde önemli tesirler yaratabilir. Yalnızca bir gezegenimiz var ve her ne kadar siyasi, sosyo-ekonomik, kültürel ve etnik hudutlarımız olsa da hastalıklar, doğal afetler ve hava olayları bu hudutları pek tanımıyor. Hasebiyle mahallî hareket etsek dahi global düşünmek zorundayız.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
