Enflasyonun belirlenmesinde fiyatı incelenen eserler, ortalamasına ve muhakkak yüklere nazaran bedellendiriliyor.
(TÜİK), enflasyon sepetinde yer alan eserleri ve yüklerini güncelledi, sepette 406 unsur ve 913 unsur çeşidi dikkate alınacak.
Her yıl fiyat derlenen yerleşim yerleri ve iş yerleri, endeks sepetinde yer alan eserler ve tartılarıyla eserlerin tarifleri güncelleniyor.
Sepet ülke ortalamasından oluşuyor
Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) sepeti ve tartıları ile açıklanan değişim oranları, tek birey ya da belli bir gelir kümesine ilişkin olmayıp, ülke ortalamasını söz ediyor.
2019’dan itibaren Gelir Yönetimi Başkanlığı’ndan (GİB) iş yerlerine ilişkin ciro datalarının elde edilmesi ile perakende kesiminde yer alan marketler ve giysi mağazaları için ciro kıymetleri kullanılarak iş yeri örneklemi yapılıyor.
En aktüel ciro bilgileri inceleniyor
Her yıl aralık ayında en şimdiki ciro dataları incelenerek, vilayet bazında fiyat derlenen iş yerleri gözden geçiriliyor. Perakende ticaret kesiminde yer alan iş yerlerinin vilayet bazında ciro büyüklükleri temel alınarak tüketicilerin o vilayette ağır olarak tercih ettiği, en çok satış yapan zincir ve lokal firmalardan fiyat derlenmesi amaçlanıyor.
Kira derlemesi
2024 yılında TÜFE’de 81 ilin tamamı ve 227 ilçe kapsamında, 28 bin 852 iş yeri ve 5 bin 246 konuttan (kira) 406 unsur, 913 unsur çeşidi için her ay yaklaşık 608 bin 594 fiyat derlenecek.
Bu yıl sepete yeni giren maddeler
Güncellemeye nazaran, bu yıl sepete yeni giren unsurlar votka, bayan montu, düğün, nişan ve gibisi toplantılar için salon kirası; sepetten çıkan tek husus ise çocuk ayakkabısı (deri yahut yapay deri) oldu.
Ağırlıkları güncellenen maddeler
Ayrıca, makarna, süt, sigara, ayakkabı (kadın için), elektrikli süpürge, saklama ve koruma gereçleri, öteki sıhhat eserleri, araba (dizel), araba (benzinli), köprü geçiş fiyatı, tren fiyatı (şehirlerarası), uçak bileti fiyatı, sportif faaliyetler için yapılan ödemeler, özel televizyon ve çevrim içi yayın hizmetleri, magazin ve mecmualar ve saat unsurları altında kapsanan husus çeşitleri ve unsur çeşit yükleri güncellendi.
Ulaşımın yükü artırıldı
TÜFE hesaplamalarında kullanılacak ana küme tartıları da belirlendi. Buna nazaran, besin ve alkolsüz içeceklerin tartısı yüzde 25,43’ten yüzde 24,98’e, konutun tartısı yüzde 16,61’den yüzde 14,2’ye gerilerken, ulaştırmanın yükü yüzde 15,08’den yüzde 17,35’e yükseldi.
Sağlık, cümbüş ve kültür, lokanta ve oteller, eğitim, giysi ve ayakkabı, alkollü içecekler ve tütün küme yükleri artarken, mesken eşyası ile çeşitli mal ve hizmetlerin tartısı düştü. Haberleşmede ise küme yükünün değişmediği görüldü.
Söz konusu yükler, alkollü içeceklerde ve tütünde yüzde 3,75, eğitimde yüzde 1,79, giysi ve ayakkabıda yüzde 6,94, mesken eşyasında yüzde 8,12, sıhhatte yüzde 3,71, leşmede yüzde 3,33, cümbüş ve kültürde yüzde 3,33, lokanta ve otellerde yüzde 8,17, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 4,29 olarak belirlendi.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
