Okullarda öğrenciler ortasında yaşanan saldırganlığın en yaygın çeşidi olan “akran zorbalığı”, hem zorbalık yapan hem de zorbalığa maruz kalan çocuklar için kıymetli ruhsal problemlere neden oluyor.
Zorbalık, kimi vakit arkadaşını dövmek, kantinden zorla bir şey aldırmak üzere fizikî olarak kimi vakit ise dış görünüşle dalga geçmek üzere ruhsal bir şiddet olarak ortaya çıkıyor.
Milli Eğitim Bakanlığı bu nedenle, 2023-2024 eğitim öğretim yılı için, “okul temelli toplumsal sorumluluk çalışmaları” kapsamında akran zorbalığıyla çabayı, ortaokullarda seçmeli ders kapsamına aldı. Bu derslerde; sevgi, hürmet, eşitlik, doğruluk, çalışkanlık, şefkat ve merhamet sahibi olmanın toplumsal hayata katkısı ve akran zorbalığının olumsuz tesirleri anlatılıyor.
“TRAVMA NEDENİYLE BİZ GELENLERİN BİRÇOĞUNUN GEÇMİŞİNDE AKRAN ZORBALIĞI VAR”
Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Dr. İbrahim Bilgen, akran zorbalığını “bir nevi travma” olarak tanımlayarak, “Bir güç gösterisi diyebiliriz. Değişik olan akran zorbalığına uğrayan da yapan da travmatik olabiliyor. Yani bunu yapanlar da vakit içerisinde büyük pişmanlık yaşıyor. Akran zorbalığına, kişinin öz hürmetini azaltıcı akınlar diyebiliriz” dedi.
Her şeyin aileden başladığını vurgulayan Bilgen, şu tabirleri kullandı:
“Çocuklar modelleme ile öğrenir bu nedenle anne baba davranışları çok değerlidir. 40’lı 50’li yaşlarda travma nedeniyle bize gelen birçok insanın geçmişinde akran zorbalığı var. Dışlanma, dalga geçilme var. Bilhassa toplumsal tasası olan, ‘insanların önünde konuşursam rezil olurum’ korkusu taşıyanların büyük bir kısmının geçmişinde akran zorbalığının olduğunu görüyoruz”
“ZORBALIK NORMALLEŞTİRİLMEMELİ”
Psikolog Ceyda Yamaçtekin de akran zorbalığının bazen fizikî bazen sözel bazen de siber zorbalık olarak kendini gösterdiğini belirterek, “Fiziksel olan zorbalık gözle görüldüğü vakit müdahale etmek daha kolay ancak sözel olduğunda bunun tespiti sıkıntı. Gelişim periyodunda çocuklarda atışma ya da birbirleriyle uğraşma durumu vardır fakat bu bir kişi üzerinde sistematik formda yapıldığı vakit o kişinin varlığını çökerten, bozan bir tesir yaratıyor. Zorbalık yapanın da uğrayanın da bir çocuk ve genç olduğunu unutmadan her ikisine dayanak olunması gerekiyor. Zorbalık yapan çocuğun ailesine, yetiştirilme koşullarına bakmak gerekir. Tahminen şiddetin olağanlaştırıldığı bir ailede yaşıyordur” değerlendirmesinde bulundu.
Yamaçtekin, zorbalığın küçümsenmemesi ve normalleştirilmemesi gerektiğini aktararak, “Çok ciddiye alıyorsun gerini dön git, abartma sen de bir tane patlat, görmezden gel, sen de birebir halde dalga geç” gibi tavsiyelerin işe yaramadığını söyledi.
Zorbalıkla çabada okul, aile ve çocuk işbirliğinin çok kıymetli olduğuna vurgu yapan Yamaçtekin, şöyle konuştu:
“Çocuklar ailelerine yaşadıkları zorbalığı söylemekte zorlanıyor. Ailelerin çok geç haberi oluyor çocuğunun zorbalığa uğradığından. Çünkü evvel çocuk bu durumun süreksiz olduğunu düşünüyor ve kendi anlamlandırmaya çalışıyor ya da korkuyor. Başa çıkılmaz bir hale geldiğinde lakin aileye söylüyor yahut öğretmenler zorbalığı görürse bu ortaya çıkıyor.”
“ZORBALIK YAPANIN DA ÇOCUK OLDUĞU UNUTULMAMALI”
Okullarda akran zorbalığına çok sık rastladıklarını vurgulayan sınıf öğretmeni Merve Koç Erol, “Zorbalığı yapan öğrencilerimizin genelde bu davranışlarının temelinde aile içinde yaşadıklarının tesirli olduğunu görüyoruz. Berbat davranışları nedeniyle ailelerinden ikaz almayan çocuklar bunları doğal bir davranış sanıp okula taşıyor” dedi.
Erol, akran zorbalığının ilkokulda daha çok fizikî olarak görüldüğünü ortaokul ve lise üzere üst sınıflarda ise dışlama ve sözel şiddet halinde ortaya çıktığını söyledi.
Akran zorbalığında hem yapan hem de maruz kalan çocuğun aslında birer mağdur olduğunu aktaran Erol, “Zorbalık yapanın da bir çocuk olduğunu unutmamak lazım. Bu manada hem öğretmene hem veliye çok iş düşüyor. Velileri okulla işbirliği yapması tarafında uyarıp, rehber öğretmenimize yönlendiriyoruz. Bu formda iş birliği içinde sorunu çözüyoruz” tabirlerini kullandı.
Rehber öğretmen Buse Kılıç Sezen de Bakanlığın her yıl sonunda rehberlik gereksinim belirleme anketi uyguladığına dikkati çekerek, “Bu anket sonuçlarına nazaran amaçlar belirleniyor. Bu yıl anket sonuçlarından hareketle akran zorbalığı konusunda eğitim verilmesi kararlaştırıldı. Öğrenci, öğretmen ve velilere akran zorbalığıyla ilgili seminerler veriyoruz. Hususla ilgili broşür ve afişler de hazırlandı” formunda konuştu.
Yorumlar kapalı.