Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri merkezli 7.7 ve 7.6’lık sarsıntıların birinci yılı nedeniyle, bilim insanları AFAD’da bir ortaya gelerek yaptıkları çalışmaları anlattı. Düzenlenen bilgilendirme toplantılarına, AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar’ın yanı sıra; üniversitelerden deprem bilimi, jeoloji, yapı bilimi üzere alanlardan akademisyenler katıldı.
‘KIYILARDA TSUNAMİ MÜŞAHEDE İSTASYONLARIMIZ VAR’
Prof. Dr. Orhan Tatar, mümkün Marmara zelzelesi konusunda AFAD tarafından yapılan çalışmaları anlattı. Çabucak çabucak bütün bilim insanlarının, İstanbul’da bir sarsıntının yaşanmasını mümkün gördüğünü belirten Tatar, bu sarsıntıya hazırlanmamın gerekliğine vurgu yaptı. Marmara kıyılarında bir tsunami riskinin de bulunduğunu söyleyen Tatar, “Tarihsel zelzelelere baktığımızda bu sarsıntıların tsunami oluşturduğunu biliyoruz. Bu manada Marmara içerisinde olacak bir sarsıntıda de tsunami olacağını öngörerek çalışmalar yapılıyor. Marmara ve öteki kıyılarda tsunami müşahede istasyonlarımız var. Bu kıymetli bir çalışma. Çok fazla çalışma var lakin bunları daha da artırtmamız gerekir” dedi.
Tatar, AFAD’ın değerli çalışmalarından birinin de 17 Ağustos sarsıntısının yıl dönümünde arama kurtarma işçisi sayısını 100 bine çıkarmak olduğunu söyleyerek, “Bu değerli bir maksat. Şu an AFAD’ın kendi bünyesinde 2 bin 300 civarında arama kurtarma çalışanı var. Bu sayı yakın vakitte 3 bin daha eklendiğinde 4 bin 500, 5 bin civarına çıkacak. Bu değerli lakin bizim kesinlikle sivil toplum kuruluşlarımızın, devletin kamu kurumlarının bünyesinde de ‘hazır kıta’ diyebileceğimiz arama kurtarma gruplarının de yetiştirilmesi, ekipman ve donanımlarının hazır hale getirilmesi büyük değer taşıyor” tabirlerini kullandı.
‘DEPREM ETKİNLİĞİNDE BİR DEĞİŞİKLİK OLMADI’
Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Kısım Lideri, deprembilimci Prof. Dr. Bülent Kaypak, 6 Şubat depremlerinin sismolojik özelliklerine değindi. Prof. Dr. Kaypak, Kahramanmaraş’taki iki sarsıntının meydana geldiği faylar üzerinde hala artçıların meydana geldiğini belirtti. Son vakitlerde Türkiye’nin başka bölgelerinde de depremler yaşandığını kaydeden Kaypak, Kahramanmaraş depremlerinden sonra Türkiye’nin sarsıntı etkinliğinde bir değişiklik olmadığını söyledi.
‘İKİ ZELZELENİN GÜCÜ EPEY FAZLA’
Kaypak, Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin, 11 ili kapsayan bölgede artçı sayısını ağır biçimde etkilediğine dikkat çekerek, “Sadece sarsıntı bölgesinde çok fazla artçı olması dikkat alımlı. 11 ili kapsayan bölgede 1900 yılından günümüze kadar 38-40 bin adet sarsıntı olmuş. Fakat son 1 yıldaki sarsıntı sayısı, bu 123 yıldaki sarsıntı sayısının üzerine çıktı. Yani şunu demek istiyorum; bu iki sarsıntının yarattığı aktivite, ortaya çıkardığı güç hayli fazla. Bu iki sarsıntı, dünyada da seçkin rastlanan sarsıntılar arasında” diye konuştu.
‘DEPREM BÜYÜKLÜĞÜNÜ 7.9-8.0 VEREN VAR’
Bölgedeki çalışmayla, depremlerin öncesi ve sonrasında yer kabuğunun tomografisini çekmeye çalıştıklarını lisana getiren Kaypak, “Depremin birinci derinlik hesaplamaları yaklaşık 8 kilometre olarak hesaplandı. Tomografik sonuçlar, bu sarsıntının ana şokunun derinliğinin yaklaşık 19-20 kilometre derinliğinde olduğunu gösterdi. Bu sonuçlar, tesir bakımından zelzelenin büyük bir güce sahip olduğunu gösteriyor. 19-20 kilometre derinliğindeki bir zelzelenin bu kadar yıkıcı olması, sarsıntının büyüklüğünün de artabileceği manasına geliyor. Şu anda kimi çalışmalarda, sarsıntı büyüklüğünü 7.9- 8 veren var. Bunlar, yapılacak çalışmalarla daha net ortaya konacaktır” ifadelerini kullandı.
‘BETON DAYANIMINDA KALİTEYİ YAKALAYAMIYORUZ’
Karadeniz Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Can Altunışık da depremlerde yıkılan ve hasar gören binaların durumunu kıymetlendirdi. Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların, birçok can kaybı ve yaralanmanın yanı sıra; bölgedeki bina stokuna önemli hasar verdiğini kaydeden Altunışık, sarsıntının 2’nci gününden itibaren 30 kişilik üniversite takımıyla hasar tespiti çalışmaları yürüttüklerini bildirdi. Zelzelelerin akabinde yıkılan bütün binaların teknik raporlarını yazdığını bildiren Altunışık, şöyle konuştu: 
‘100 BİNANIN 50’Sİ YÖNETMELİĞİ SAĞLAMIYOR’
Gerekli beton basınç dayanımı değerinin, yıllar içerisinde yönetmelik güncellemelerine nazaran değiştiğini söyleyen Altunışık, “Beton basınç dayanımı 1975 yönetmeliğinde 14 megapaskal iken; 1998, 2000 ve 2018 yönetmeliğinde bu paha giderek artıyor. O vakit bizim sormamız gereken soru; betonun basınç dayanımı değil, betonun basınç dayanımının ilgili yönetmeliği sağlayıp sağlamadığı. Zira 14 megapaskallık bir dayanım, bugünü sağlamazken 1975 yönetmeliğine nazaran yapılmış bir binayı sağlıyordu. Beton basınç dayanımın ilgili yönetmeliği sağlama oranı yüzde 50. Bu ne demek? En az 100 binanın 50’si ilgili tarihlerdeki yönetmeliğin beton dayanımını sağlamıyor” diye konuştu.
‘MAKİNEDE SIKIŞTIRMADAN UFALANDIĞINI GÖRÜYORUZ’
Yıkılan binalarının beton dayanımlarının test bile edilemeyecek kadar berbat olduğuna dikkat çeken Altunışık, “Birçok binada beton dayanımını laboratuvarda test bile edemiyoruz. Betonu alıp makineye koyuyoruz, makinede sıkıştırmadan evvel betonun ufalandığını dahi görüyoruz. Bir başka data ise kaç binanın statik projesinin mevcut olduğu. İncelemiş olduğumuz 401 binanın maalesef yüzde 50’sinde statik proje var. Statik projesi olanların da yüzde 40’ı ilgili yönetmeliği sağlıyor. Bu tablonun neden ortaya çıktığını görebiliyoruz” ifadelerini kullandı.
Yorumlar kapalı.