Sohbetlerine gösterilen ilgiden ötürü hizmet hudutlarını genişleten ve bu gaye ile dünyanın bir çok ülkesine seyahatlerde bulunarak eğitim programlarına katılan Mahmud Esad Coşan hocanın vefatının akabinde 23 yıl geçti.
Ömrünü Kur’an yoluna adamış bir alim Mahmud Esad Coşan. Görünmez üniversite olan İskenderpaşa’da bir profesördü o. Bugün, Prof. Dr. Mahmud Esad Coşan Hocaefendi’nin vefatının 23’ncü yıl dönümü. İşte Mahmud Esad Coşan Hoca’nın hikayesi…
ESAD COŞAN HOCAEFENDİ’NİN HAYATI
1938 yılında Çanakkale’de doğdu. Babası Halil Necati Efendi, annesi Şâdiye Hanım’dır. 1950’de İstanbul Vezneciler İlkokulu’nu, 1956’da Vefa Lisesi’ni bitirerek birebir yıl İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arap-Fars Filolojisi kısmına girdi. Arap Lisanı ve Edebiyatı, Fars Lisanı ve Edebiyatı, Ortaçağ Tarihi ile Türk-İslam sertifikalarını alarak, 1960 yılında Edebiyat Fakültesinden mezun oldu. Birebir yıl Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde açılan asistanlık imtihanını kazanarak, Klasik-Dînî Türkçe Metinler Kürsüsü’ne asistan olarak girdi. Fakülte yayın kurulunda iki yıl sekreterlikte bulundu.
1965 yılında XV. Yüzyıl şairlerinden olan “Hatiboğlu Muhammed ve Eserleri” konusunda doktora tezi vererek “İlahiyat Doktoru” unvanını aldı. 1967-1968 yılları ortasında Ankara Yükseliş Mühendislik ve Mimarlık Özel Yüksek Okulu’nda “Türkçe ve Hümaniter Bilgiler” dersini tedris etti. 1973 yılında ise, “Hacı Bektaş-ı Veli, Makâlât” isimli doçentlik tezi ile doçentlik unvanını aldı ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Türk-İslam Edebiyatı Kürsüsü’ne öğretim üyesi olarak tayin edildi. 1977- 1980 yıllarında Sakarya Devlet Mimarlık ve Mühendislik Akademisi’nde Türk Lisanı ve Edebiyatı dersleri verdi.
1982 yılında profesörlüğe yükseldi. Toplumsal ve kültürel faaliyetlere daha fazla vakit ayırabilmek niyetiyle, 1987 yılında emekliliğini isteyerek üniversiteden ayrıldı.
İlk dini eğitimini ailesinde gördü. Genç yaşta vefat eden annesi, zikir ehli bir hanımdı. Babası Necati Efendi; Serezli Hasib Efendi, Kazanlı Abdülaziz efendi, Mehmed Zahid Kotku Efendi üzere alim ve fazıl pir efendilerin sohbetinde ve hizmetinde bulunmuş, hal ehli bir kimsedir. Mehmed Zahid Kotku Efendi’nin yakın dostlarındandı. Bu münasebetle, küçük yaşta hoca efendilerin meclislerine devam etti, onların maddi ve manevi ilgilerine mazhar oldu.
İSKENDERPAŞA CAMİİ’NDE HADİS DERSLERİ VERMEYE BAŞLADI
Mehmed Zahid Kotku Efendi’nin şahsen elinden tutarak kürsüye oturtması ile İskenderpaşa Camii’nde, dergahın eğitim kitabı olan Gümüşhanevî’nin “Ramûz el- Ehâdis” isimli hadis kitabından hadis dersleri vermeye başladı (1977). Yeniden onun dileği üzerine, 13 kasım 1980 günü vefatından sonra, cemaatin eğitimiyle ve her türlü sıkıntısıyla ilgilenme, bildirim ve irşad misyonunu üstlendi.
Onun devrinde hadis derslerine ilgi daha da arttı. Cemaat yer bulamadığı için mescide ekler yapıldı; ders dinlenilecek yerler beş-altı kat genişletildi . Ayrıyeten Ankara, İzmir, Bursa, Sapanca, İzmit ve Eskişehir’de mûtad hadis dersleri başlatıldı.
Yurt içi ve dışında basın-yayın, eğitim, kültür-sanat, sıhhat, sesli ve imajlı yayıncılık üzere, hayatın her alanını kavrayan çok istikametli vakıf, dernek ve şirketin kuruculuğunu yaparak, Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in Medine-i Münevvere’de yaptıklarını bu çağda yapmak için gereken her türlü kurumun kurulmasına önderlik etti ve hizmet alanını genişletti.
Mehmed Zahid Kotku Efendi’nin buyruğu üzerine kurduğu “Hakyol Vakfı”nın çalışmalarıyla şahsen ilgilendi, çeşitli yerlerde şubeler açtırdı. Eğitim ve yardımlaşma faaliyetini yaygınlaştırmak için çalışmalar yaptı.
ÇEŞİTLİ VAKIF VE DERNEKLERİN ÖNCÜSÜ OLDU
Sanat ve kültürle ilgili çalışmalar yapmak üzere “İlim Kültür ve Sanat Vakfı”nı, sıhhat hizmetleri için “Sağlık Vakfı”nı kurdurdu. Hanımların eğitimi ile ilgili olarak “Hanım Dernekleri”nin; etraf ile ilgili çalışmalar yapmak üzere “İlim, Ahlak, Kültür ve Etraf Dernekleri”nin kurulmasını ve yaygınlaştırılmasını teşvik etti. Bu çalışmalarla, toplumun hoş gayeler için bir ortaya gelmesini, organize olmasını sağlamaya çalıştı.
Vakıflara ilişkin harabe haline gelmiş bir kadro ecdad yadigarı yapıtların tamir ve tecdidiyle ilgilendi; onların gayesine uygun olarak tekrar faaliyete geçmesini temin etti: Ahmed Kamil Tekkesi, Selami Mustafa Efendi Tekkesi, Pir Murad Efendi Dergahı, Yasal vaktinde yapılan ve artık Şadiye Hatun Teşhis Kliniğinin hizmet verdiği külliye…. üzere.
Eğitimin yaygınlaştırılması için basın ve yayın çalışmalarıyla ilgilendi. 1983 eylülünde “İslam” dergisini, 1985 nisanında “Kadın ve Aile” ve “İlim ve Sanat” mecmuası yayınlanmaya başladı. Daha sonra “Gülçocuk” dergisi çıkartıldı. Sıhhat va bilimle ilgili hususlarda ise “Panzehir” mecmuası yayınlandı
Kitap yayıncılığı için “Seha Neşriyatı” kurdurdu; çeşitli dini, edebi, tarihi, kültürel eserler neşredildi. Yayıncılığın geliştirilmesi, haftalık ve günlük yayınlara geçilebilmesi için çalışmalar başlattı. Onun uğraşlarıyla bir matbaa tesis edildi (Ahsen), dizgi tesisleri kuruldu (Deha).
Sesli ve imajlı yayıncılık alanında hizmet etmek, ulusal ve manevi kıymetlerimize uygun yayınlar yapmak üzere “Ak-Radyo (AKRA)” ismi altında bir kuruluşun kurulmasına öncülük etti (1992). Hala İstanbul, Ankara, İzmir, Konya, Adapazarı, Denizli başta olmak üzere yüzden fazla merkezden radyo yayınları yapılmaktadır. Ayrıyeten uydudan yayın yapan radyo dünyanın birçok yerinden de dinlenilebilmektedir.
AVUSTRALYA’DA VEFAT ETTİ
Kaliteli bir eğitimi temin etmek maksadıyla, özel eğitim kurumlarının kurulmasını teşvik etti. Çeşitli vilayetlerde ilkokul öncesi, ilkokul ve orta tahsile yönelik eğitim tesisleri kurdurdu.
Yurtdışındaki Müslümanlarla diyaloğu sağlamak maksadıyla “İskenderpaşa Turizm (İSPA)” ismi altında bir seyahat acentası kurulmasına öncülük etti.
İlmi düzeyi yüksek hocalar yetiştirmek hedefiyle İstanbul’da, Ankara’da, Konya’da ve Bursa’da hadis ve fıkıh enstitüleri açtırdı. Buralarda İlahiyat fakültelerinde okuyan yahut mezun olan kimselere, özel hocalardan Arapça, hadis, tefsir ve fıkıh dersleri verdirilmesini temin etti.
Sohbetlerine yurt içinde yurt dışında büyük ilgi gösterilmesi ve çeşitli yerlere davet edilmesi, onun çok seyahat etmesine neden oldu. Avrupa’da, Kuzey Amerika’da, Afrika’da, Orta Asya ve Avustralya’da pek çok ziyaretler, vaazlar, sohbetler yaptı; eğitim programlarına katıldı. Her yıl hac ve umre münasebetiyle değişik ülkelerden gelen Müslümanlarla görüştü, diyalog kurdu.
Hakkı ve hayrı, iyiyi ve hoşu bildirim etme tarafında şumüllü ve verimli çalışma yapmaktan bir an bile geri kalmadı. Etrafını de sürekli bu tıp çalışmalara teşvik etti.
Doğu lisanlarından Arapça ve Farsçayı, batı lisanlarından Almanca ve İngilizceyi bilmekteydi.
4 Şubat 2001 tarihinde, damadı Prof.Dr. Ali Yücel Uyarel ile bir cami açılışı yapmak için Grifit kentine giderken, Avustralya mahallî saatiyle 12’de, Sydney civarında, Dubbo kasabası yakınlarında geçirdiği trafik kazası sonucu vefat etti.
EYÜPSULTAN MEZARLIĞI’NA DEFNEDİLDİ
Avustralya’da, bir cami açılışı için yaptığı bir seyahat esnasında elim bir trafik kazası sonucunda Hakk’a yürüyen Mahmut Esad Coşan hocanın naaşı Türkiye’ye getirildi. 9 Şubat 2001 tarihinde Eyüpsultan Mezarlığı’na defnedildi.
Yorumlar kapalı.