İstanbul sarsıntısı gerçekleşirse ne olacak? “Acil müdahale” senaryosu hazırlandı
Akın, “Deprem dağılımlarının öbeklenmesi bir tesadüf değildir. Bilhassa Türkiye’nin içerisinde olduğu sarsıntı jenerasyonunda epey fazla zelzele yaşıyoruz. Sarsıntıların bu formda dağılım göstermesi bir tesadüf değil. Afrika ve Arap levhasının bize itmesiyle bu zelzeleler meydana geliyor. Sarsıntı meydana geldiğinde ve siz hissettiğiniz andan itibaren zelzelenin gücünün giderek arttığını bilmemiz lazım. Zelzelenin gücü giderek artacak azalmayacak hasebiyle çöp kapan tutun prosedürünü uygulamanız için aslında çok kısıtlı bir vaktiniz olacak. Buna nazaran kendi planınızı yapmak zorundasınız. Bilhassa toplumsal medyada yayılan ve HAARP ismini verilen, büsbütün radyo dalgası sinyalleri gönderen antenlerin sarsıntı ürettiği bir teori üzere yayılıyor. Tabi ki bunlar bilimsel değil. Bu halde sarsıntılar katiyen meydana gelmez. Rastgele bir devletin gemisi savaş gemisi bir zelzele oluşturamaz. Lütfen bilimle kalalım bu türlü şeylere dikkat etmeyelim. Zelzele büyüklüğü ve şiddeti birbirinden büsbütün farklı kavramlardır bunları çok karıştırıyoruz. Zelzelenin büyüklüğü aletsel bir büyüklüktür zelzelenin büyüklüğü değişmez ancak şiddet ise uzaklıkla azalır. Bunu nasıl ayırt edebilirsiniz sarsıntı büyüklüğü ondalık sayılarla gösterilir yani siz 5.6 büyüklüğünde diyebilirsiniz 5,6 şiddeti tabiri yanlıştır. Lütfen bunlara artık dikkat edelim. Zira ülkemiz zelzele ülkesi” halinde konuştu.
“ŞU ANDA BİRİNCİ VE BEŞİNCİ DERECE SARSINTI BÖLGESİ DİYE BİR KAVRAM KALMADI”
Kahramanmaraş sarsıntısının 600 kilometrelik bir alanda tesirli olduğunu kaydeden Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Jeofizik Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Özgenç Akın, “Türkiye’nin zelzele bölgelerinden ayrıldığı bilgisi aslında yanlış olmamakla birlikte şu anda büsbütün fonksiyonunu yitirmiştir. Şu anda birinci dereceden zelzele bölgesi ya da beşinci dereceden zelzele bölgesi üzere bir kavram kalmamıştır. Örnek veriyorum 5 dereceden biri zelzele bölgesi evvelce Karaman’da güya hiç sarsıntıdan etkilenmeyecekmiş üzere bir bilgi uyandırıyordu. Ama bu 2019’da yapılan çalışmayla değişti ve artık sarsıntı bölgeleri haritası yerine parsel bazında zelzele tehlikesine elde edebildiğimiz bu haritaları bilim insanları üretti” diye konuştu.
“TRABZON’DA ÇOK İTİMAT ALTINDA DEĞİLİZ”
Depremin afet olmadığını vurgulayan Akın, “Uzaklık hasar bağlantısı tekrar çok kıymetli bir bahis. Biz vilayetimizde fay yok yahut etraf vilayetteki bir zelzele bizi etkilemez diye düşünmeyin. Zira 1970 sarsıntısında 135 kilometre uzaklıktaki bir TOFAŞ fabrikası yıkıldı. Maraş sarsıntısında ise 300 kilometre ileride binalar yıkıldı. Trabzon ülkemizdeki en etkin faylardan bir tanesi olan Kuzey Anadolu sınırına uzaklığı yaklaşık olarak 150 kilometre. Münasebetiyle sizin yapınızda ya da zemininizde meydana gelen bir sorundan ötürü bizim yani Trabzon’da çok itimat altında olduğumuzu söyleyemeyiz. Bu büsbütün sizin tabanınıza ve yapınıza bağlı olarak değişmektedir. Sarsıntı afet değildir. Bunu afete çeviren bizim bilgisizliğimiz, cehaletimizdir. Her ne kadar can kayıpları üzücü olsa da bu dünyamızın yaşadığına işaret eder. Şayet zelzeleler olmasaydı biz mineral içeriği yüksek, verimli topraklara ulaşamazdık. Hidrokarbon rezervuarları oluşmazdı. Yeraltı sularına ve jeotermal güce ulaşamazdık” sözlerini kullandı.
“ACİLEN SARSINTI SEFERBERLİĞİ İLAN EDİLMELİ”
Yapısal dönüşümler yerine kentsel dönüşüm yapılması gerektiğinin altını çizen Akın, “Ülke çapında hemen zelzele seferberliği ilan edilmeli. Resmi kurum ve kuruluşların kontrol konusunda daha faal rol amaları gerekiyor. Yapısal dönüşüm yerine kentsel dönüşüm yapılmalı. Biz bazen bir yapıyı yıkıyoruz ve o yapının yerine yenisini yapıyoruz. Halbuki bu kentsel dönüşüm değil yapısal dönüşüm oluyor. Afete güçlü, dirençli bir yapının olduğunu öğrenmemiz ve bunu muhakkak ferdî olarak talep etmemiz gerekiyor. Biz bir mesken alırken öncelikle afete dirençli mi değil mi özelliklerine bakmak yerine öteki şeylere bakıyoruz. Bu alışkanlığımızı bırakmamız lazım” dedi.
“HERHANGİ BİR DEVLETİN SAVAŞ GEMİSİ BİR ZELZELE OLUŞTURAMAZ”
KTÜ Jeofizik Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Özgenç Akın, “Özellikle toplumsal medyada yayılan ve HAARP ismi verilen, büsbütün radyo dalgası sinyalleri gönderen antenlerin zelzele ürettiği bir teori üzere yayılıyor. Olağan ki bunlar bilimsel değil. Bu biçimde zelzeleler katiyen meydana gelmez. Rastgele bir devletin savaş gemisi bir zelzele oluşturamaz. Lütfen bilimle kalalım bu türlü şeylere dikkat etmeyelim” dedi.
